هانری لوئیس برگسون در کتاب «دو سرچشمۀ اخلاق و دین» نشان می‌دهد که برای اخلاق و دین، دو سرچشمه وجود دارد و به‌تبعِ آن دو نوع اخلاق‌ و دین وجود دارد: 1. اخلاق بسته که دین مربوط به آن «ایستا» است؛ 2. اخلاق گشوده که دین آن «پویا» است. اخلاق بسته و دین ایستا مربوط به انسجام اجتماعی‌اند و اخلاق گشوده و دین پویا با خلاقیت و پیشرفت ارتباط دارد. اخلاق گشوده کلی و فراگیر است و هدفش صلح و صفاست. وی سرچشمۀ...

این نوشتار عهده‌دار انجام واکاوی‌هایی است که هر بحثی در اخلاق زیست‌محیطی به‌نحوی مبتنی‌بر آن‌ها‌ست: این واکاوی‌ها تا اندازه‌ای به جایگاه، اهمیت، و نتیجه‌بخشیِ این شاخه از فلسفه و تا اندازه‌ای به روش‌ها، پیش‌انگاشت‌ها، مفهوم‌ها، استدلال‌ها، و دیدگاه‌های مطرح در آن نظر دارد. بر پایة این واکافت‌ها نتایجی ایجابی به‌دست خواهد آمد. استدلال خواهد شد که رویکرد اصول‌نگر که به اصول حاکم بر رفتار اخلاقی‌ِ م...

این نوشتار عهده دار انجام واکاوی هایی است که هر بحثی در اخلاق زیست محیطی به نحوی مبتنی بر آن ها ست: این واکاوی ها تا اندازه ای به جایگاه، اهمیت، و نتیجه بخشیِ این شاخه از فلسفه و تا اندازه ای به روش ها، پیش انگاشت ها، مفهوم ها، استدلال ها، و دیدگاه های مطرح در آن نظر دارد. بر پایة این واکافت ها نتایجی ایجابی به دست خواهد آمد. استدلال خواهد شد که رویکرد اصول نگر که به اصول حاکم بر رفتار اخلاقی ِ م...

زمینه: گسترش استفاده از اینترنت به عنوان یک آزمایشگاه تحقیقاتی جهان‌گستر و رسانه‌ای در خدمت فعالیتهای پژوهشی، موجب پیدایش موضوعات و مسائل اخلاقی و حقوقی نوظهور و متعددی گردیده است. این مقاله در نظر دارد به‌طور خاص ماهیت چنین مشکلات و مسائلی را که بعضا مسائلی گشوده می‌باشند، تبیین و تصریح نماید که شناخت و بررسی ماهیت آنها را مقدم بر هر راهکار عملی می‌پندارد.    روش کار:  ابتدا اخلاق پژوهش به عن...

امروزه الهیات مسیحی، بیش از هر زمان دیگر، با مسئله وجود خدا، شناخت او و به ویژه، ارتباط میان علم و اراده الهی با اراده و تقدیر انسان، درگیریِ فلسفی و کلامی دارد. در دوران معاصر، با ظهور نحله های جدید فلسفی در غرب، الهیات مسیحی نیز نحله های فلسفیِ مختلفی را درون خود تجربه کرده است، که الهیات یا خداباوریِ کلاسیک، خداباوریِ گشوده و خداباوریِ نئوکلاسیک را می توان سه مورد از برجسته ترین این نحله ها دانست...

اخلاق زیستی شاخه‌ای نو از اخلاق هنجاری کاربردی است که به تبیین راهبردهای اساسی در رویارویی با چالش‌های ناشی از ظهور فنّاوری‌های نوین زیستی می‌پردازد؛ از‌این‌رو کاربست موضوعاتی چون شبیه‌سازی انسان، سلول‌های بنیادین رویانی، موجودات هیولاگونه، دست‌کاری‌های ژنتیکی، آزمایش‌های زیست‌پزشکی بر آزمودنی‌های انسانی با پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی و ...  دست‌مایه مطالعات اخلاق زیستی در سه دهه اخیر قرار گرفته ا...

اخلاق زیستی شاخه ای نو از اخلاق هنجاری کاربردی است که به تبیین راهبردهای اساسی در رویارویی با چالش های ناشی از ظهور فنّاوری های نوین زیستی می پردازد؛ از این رو کاربست موضوعاتی چون شبیه سازی انسان، سلول های بنیادین رویانی، موجودات هیولاگونه، دست کاری های ژنتیکی، آزمایش های زیست پزشکی بر آزمودنی های انسانی با پیامدهای غیرقابل پیش بینی و ...  دست مایه مطالعات اخلاق زیستی در سه دهه اخیر قرار گرفته ا...

شهودگرایی اخلاقی مجموعه نظریاتی است که در تاریخ فلسفه پیشینه ای کهن دارد. اما با کتاب «مبانی اخلاق» مور در آغاز قرن بیستم روایت جدیدی از آن در فلسفه اخلاق صورت بندی شد. به طور کلی درباره صورت خاصی از شهودگرایی که بازتابنده فهم متعارف اخلاقی است توافق وجود دارد. و این امر ناشی از پیش فرضی است که شهودگرایان به آن باور دارند: شهود. مور و راس نماینده شهودگرایی کلاسیک اخلاقی هستند. مطابق با نظر مور،...

در این جستار با اشاره به برخی قلمروهای تلاقی منطق و اخلاق، به مشکلات و راه‌حل‌ها و عرصه‌های جدید و بدیع پژوهش که ثمرۀ این تلاقی‌ها بوده، پرداخته می‌شود. از میان مباحث و مسائل بسیار، در این مجال، این چند مناقشۀ منطقی فلسفی را گزارش و بررسی می‌کنیم: شکاف «است ـ باید» (مسألۀ هیوم) و طرح برخی راه‌حل‌های طرح‌شده در مقابل آن و پارادکس‌های منطقِ تکلیف، اصل منطقی‌ـ‌اخلاقی «بایستن مستلزم توانستن است» و ت...

ارزیابی و داوری اخلاقی کارهای هنری موضوعی امروزی نیست و تاریخش به فرهنگ های باستان و اندیشه های کهن باز می گردد؛ گویی با پدیدآمدن نخستین و ساده ترین نمودهای هنری، پرسش از اخلاقی بودن آن ها نیز پیش آمده است. برخی از منتقدان، باور همگانی به همبستگی هنر و اخلاق را نمی پذیرند و می کوشند استدلال های فراوان در جدایی ارزش های هنری و اخلاقی پیش نهند و برخی نیز چون نئل کرل آن را درست و توجیه پذیر می دان...